Herinner je je de laatste keer nog dat je ziek werd? Je spieren deden misschien pijn, je had misschien een vervelende lopende, of, het vreselijkst voor mij, je bent misschien misselijk geworden. Dus inzoomen op al je vervelende symptomen is toch het laatste dat je zou moeten doen, nee? In elk geval zou je je alleen maar zieker voelen, denk je ook niet?
Wel, het korte antwoord op de vraag of je mindfulness-meditatie kunt doen als je ziek bent, is ‘ja’! En de kans is groot dat het je welzijn zal vergroten. Het zal waarschijnlijk je symptomen niet veranderen of zelfs de tijd dat je ziek bent niet aanzienlijk verminderen. Als je wilt weten hoe deze tegenstrijdigheden met elkaar kunnen verzoend worden, lees dan gewoon verder. Ik probeer het in de rest van het artikel duidelijk te maken
Een persoonlijk verhaal
Laat me je eerst een persoonlijk verhaal vertellen.
Een paar jaar geleden, ik had toen reeds beslist om mindfulness trainer te worden, werd ik ziek. Ik had koorts en kon amper uit bed komen. Omdat ik in het verleden veel ziek ben geweest, is mijn standaard reactie dat ik de ziekte probeer weg te duwen. Ik begin ook medelijden met mezelf te krijgen. Op het hoogtepunt van de ziekte krijg ik zelfs gedachten alsof ik zou kunnen sterven (zucht). Dat alles is erg verontrustend en helpt me zeker niet om te genezen. Als het al iets doet, is het mij nog ellendiger doen voelen.
Maar omdat ik een aspirant-mindfulnesstrainer was, dacht ik bij mezelf dat ik moest proberen bewust te zijn van hetgeen ik ervaarde. En zo begon ik de basistechnieken toe te passen op mijn ziekteverschijnselen: waar voelde ik pijn? Hoe manifesteert dit zich? Wordt het sterker of zwakker?
Ik paste dezelfde technieken toe op mijn emoties, kijkend naar mijn wanhoop of mijn angst om dood te gaan. Ik paste alles toe dat ik geleerd had toen ik me kalm en fit voelde.
Zouden de pijn en het ongemak op magische wijze verdwijnen door deze oefeningen te doen? (dat zou geweldig zijn, toch?)
Nee. Ik voelde me nog steeds rot. Ik voelde me nog steeds ziek.
Maar na een tijdje veranderde er iets. Ik begon eigenlijk minder om mijn ziekte te geven. Het slechte gevoel leek plots veel minder erg. Ik voelde me echt beter. En tegelijkertijd voelde mijn lichaam nog steeds pijnlijk aan.
Het is een onbeschrijfelijk gevoel. Ik herinner me dat ik begon te lachen. Wat niet zo slim was omdat de spierpijn hierdoor verergerde. Dus ik keerde terug naar intern lachen ?
Maar ik had voor mezelf ontegensprekelijk bewezen dat, hoewel ik mindfulness toepaste op de symptomen van mijn ziekte, ik mijn perspectief kon veranderen en mijn ziekte draaglijker kon maken. Ik had een bijna aangenaam gevoel.
En nee, ik geloof niet dat mijn ziekte hierdoor verbeterde. En 10 minuten later was ik zeker niet genezen! Maar sindsdien adviseer ik dit aan iedereen die betrokken is bij mindfulness of die bereid is om het eens te proberen.
Het heeft me er zelfs toe gebracht om mezelf nader te bekijken toen ik de eerste tekenen kreeg dat ik ziek kon worden.
Zoals gezegd, ik ben al heel veel ziek geweest in mijn leven. Ik ben dus hypergevoelig voor allerlei symptomen die er kunnen op wijzen dat ik ziek zou kunnen worden. Het heeft me in een soort hypochonder veranderd.
Wanneer ik iets voelde, begon ik meteen na te denken over alle dingen die ik zou missen. Die belangrijke presentatie zou ik niet zou kunnen geven, of de cursus, of het diner dat ik niet zou kunnen bijwonen. Omdat ik veel ziek geweest ben, was mijn mening dat de symptomen bijna zeker tot ziekte leiden.
Totdat ik ook mijn symptomen van naderbij ben gaan bekijken. Echt mijn lichaam voelen. Echt de angst voelen om te missen. En vanuit dit gewaarzijn, accepteren wat er in het moment gebeurt. Ik ga zelfs een stap verder in het accepteren van alle mogelijke uitkomsten. Of ik ziek word of niet, daar kan ik tenslotte niet veel aan doen. Behalve misschien wat extra vitamines nemen, maar dat zal ook niet veel uithalen.
Wat er vervolgens gebeurde, in de loop van een paar maanden, is dat ik zag dat ik niet noodzakelijk ziek werd telken ik symptomen kreeg (wat een verrassing, nietwaar). En dat het feit of ik me al dan niet zorgen maakte, helemaal geen invloed had op het feit of ik al dan niet het concert van mijn zoon kon bijwonen. Anders gezegd, het was niet erg zinvol om me zo’n zorgen te maken. Het accepteren van de lichamelijke gewaarwordingen en emoties nam haalde de angel uit mijn lijden.
Om zelf te proberen: Zeven tips om opmerkzaam te zijn als je ziek bent.
1) Oefen regelmatig wanneer je gezond bent.
Het is duidelijk dat je eerst een goed basisbegrip van de techniek van mindfulness nodig hebt. Je moet de in en outs kennen voordat je dit probeert wanneer je ziek bent. Zoals je ongetwijfeld weet, is het veel moeilijker om mindful met een koorts te zijn dan wanneer je gezond bent. Oefen dus regelmatig wanneer je gezond bent.
2) Overdrijf niet.
Vermoeid jezelf niet teveel. Je hebt voldoende rust nodig. Slaap zoveel als je kan. Maar probeer af en toe volledige aandacht te besteden aan mindfulness. Het is ook een goede oefening in aanvaarding. Acceptatie van je huidige beperkingen. Onder andere omdat je je niet lang zal kunnen concentreren. Het is al een hele uitdaging om een mindfulness oefening te doen als je je goed voelt, maar deze keer zal het een stuk moeilijker zijn. Dus doe het rustig aan.
3) Begin met de lichamelijke pijnen.
Ga met je symptomen op dezelfde manier om als je met ongemak zou omgaan in een gewone mindfulness oefening. .
Begin met de lichaamsdelen die het minst pijn doen. Hoe voelt de pijn aan? Is de pijn intens? Naam de pijn toe? Of is ze constant? Of kan je nog iets anders ontdekken?
Als je eenmaal een lichaamsdeel hebt onderzocht waar de pijn handelbaar is, zou je kunnen proberen je bewustzijn naar een plek te leiden die meer pijn doet. Probeer het gebied in te gaan dat je normaal gesproken zou vermijden als je ziek was. Kijk eens of je de pijn op een niet-oordelende manier kan benaderen. Gewoon de pijn observeren zoals die is.
4) Kijk naar je emoties
Terwijl je je in de pijnlijkere delen van je lichaam begeeft, moet je uitkijken naar eventuele emoties die opduiken. Het is absoluut normaal om aversie tegen pijn te hebben. En de normale reactie is om ervan weg te kijken. Het nadeel van deze strategie is dat mogelijk veel negatieve emoties naar boven kunnen komen en je daardoor nog negatiever ingesteld wordt.
Dus kijk ook eens naar je emoties. Ben je verdrietig? Zo ja, hoe voelt dit? Waar voel je het? Of ben je angstig? Of bezorgd? En zo ja, van wat?
Doe gewoon je best om de emotie vast te houden die het meest prominent in je bewustzijn opkomt. Nogmaals, probeer de emotie niet te veranderen. Bekijk ze gewoon zoals ze is.
5) Accepteer.
Het observeren van emoties en pijnen zonder ze te beoordelen, of, anders gezegd, ze weg te duwen, is geen eenvoudige taak.
Wat ik heb ontdekt dat werkt, is ze te accepteren.
Je zou je kunnen afvragen, wat is ‘niet beoordelen’ anders dan accepteren? Zijn ze niet hetzelfde?
In mijn ervaring is het een kwestie van perspectief. Ik ervaar niet-oordelen als passief en accepteren als actief.
Laat mij hier even dieper op ingaan:
Wanneer ik ‘niet-oordelen’ oefen, bekijk ik de emotie of de sensatie vanop een kleine afstand, en ik bemoei me er niet mee. Maar als ik in de ‘acceptatiemodus’ ben, zoek ik naar actieve manieren om het wat er zich aandient te accepteren. Ik stel vragen als ‘wat is er zo slecht aan deze emotie’, ‘wat is het ergste scenario dat zou kunnen gebeuren?’, ‘Is het echt waarschijnlijk dat het zal gebeuren?’, ‘Wat is de waarheid van deze kwestie?’ En tot slot ‘Kan ik dit allemaal accepteren ?’. Vaker wel dan niet, accepteer ik uiteindelijk het gevoel of de sensatie, waardoor het allemaal wat draaglijker wordt.
6) Controleer je gemoedstoestand.
Dat brengt ons bij het laatste deel. Onze stemming. Zodra je je emotie of sensatie accepteert, controleer dan je humeur. Is dit veranderd?
Probeer hierbij bewust te zijn van jezelf als een geheel. Je hele lichaam, al je emoties en gedachten tegelijk. En zijn er geen ondergrondse emoties, verstopt achter de meer prominente? Maak je geen zorgen als je nu niet weet waar ik het over heb. Je zult dit snel ontdekken wanneer je de oefening doet.
Het is in dit deel dat je misschien ontdekt dat je, ja, nog steeds ziek en ellendig bent, maar dat je humeur misschien een heel stuk is verbetert.
7) Probeer het.
Mijn laatste tip is om het gewoon te proberen. Het is extreem makkelijk om te vergeten om deze oefeningen te doen als je ziek bent. Ik weet dat mindfulnesstraining het laatste is waar je aan denkt als je je ziek voelt. Maar probeer het toch maar eens! Je zou versteld kunnen staan van hetgeen je ontdekt.
Ik hoop dat je dit artikel leuk vond. Laat een opmerking achter als je de bovenstaande oefeningen hebt geprobeerd of als je al ervaring hebt met deze technieken. En je mag het altijd met me oneens zijn. Ik hoor het graag.
