Het korte antwoord is: nee, mindfulness is niet gevaarlijk als het wordt beoefend zoals voorgeschreven. Integendeel, mindfulness gaat gepaard met veel fysieke en mentale winst voor de gezondheid. Een recent onderzoek wees echter uit dat een aantal mensen negatieve effecten ondervindt van het beoefenen van meditatie.
Deze blog post zal zich richten op de mogelijke negatieve effecten van mindfulness meditatie en wat je kan doen als je ze ervaart.
[ez-toc]
Werkelijk, is mindfulness gevaarlijk?
Ten eerste, laat me je nogmaals geruststellen, de meerderheid van de mensen ervaart alleen maar voordelen van mindfulness meditatie. Deze voordelen zijn gevarieerd en omvatten onder ander een betere slaap, een betere immuunfunctie en in het algemeen een beter welzijn.
Helaas is mindfulness niet in alle situaties aan te raden.
Eigenlijk is dat niet helemaal waar. Mindfulness wordt bijna altijd aangeraden wanneer je oefent onder begeleiding van een gekwalificeerde psycholoog of psychiater.
Mindfulness kan inderdaad gevaarlijk zijn als je het in je eentje beoefent en een psychologisch probleem hebt, zoals angst of depressie.
Gevaren van Mindfulness bij depressie.
Het is niet zo dat Mindfulness noodzakelijkerwijs gevaarlijk is als je depressief bent. Integendeel, studie na studie vindt dat mindfulness (vooral het MBCT-programma) patiënten met een terugkerende depressie helpt.
Dus waarom waarschuwt iedereen altijd voor mindfulness als je een depressie hebt?
De reden hiervoor is dat de meeste MBSR- of MBCT-trainers, ofwel geen psychologen zijn, ofwel een verscheidenheid aan cliënten in hun groep opnemen.
Dit is ten nadele van patiënten met een depressie, omdat deze kunnen zien dat iedereen goede resultaten behaalt en zij zelf misschien niet. En dit kan hun gevoel van onwaardigheid versterken.
Dus als je een depressie hebt, zou ik je aanraden om een MBCT programma van een psycholoog of psychiater te vinden die ook mindfulness onderwijst. Zij zullen in staat zijn om je door de oefeningen te leiden en je welzijn goed in de gaten te houden. Iets dat niet kan worden bereikt in een gewone MBCT groep.
Kan mindfulness gevaarlijk zijn als je niet depressief bent?
Helaas, zelfs als je niet depressief bent, kan mindfulness een negatief effect hebben.
Een recente studie heeft uitgewezen dat tot 25% van de mensen in het onderzoek een aantal voorbijgaande bijwerkingen ondervonden van het beoefenen van mindfulness.
Hoewel dit aantal hoog is, moeten een paar dingen in gedachten worden gehouden:
- De ernst van de ongewenste effecten varieerde sterk. De meesten van hen waren zeer mild, bijvoorbeeld een verhoogde verveling of het gevoel dat de tijd die niet wordt besteed aan meditatie verloren gaat.
- De effecten waren van voorbijgaande aard en verdween meestal heel vlug.
- De meeste mensen die een ongewenst effect ervoerden, leerden de techniek zelf. Dus het zoeken van de assistentie van een gekwalificeerde leraar zal jouw situatie meestal snel doen verbeteren.
- Verder erkennen de onderzoekers dat er geen bewijs is dat het negatieve effect veroorzaakt is door de beoefening, aangezien deze symptomen ook voorkomen bij mensen die niet mediteren.
- Zij erkennen ook het feit dat er ook negatieve effecten kunnen zijn bij de standaard psychologische behandelingen en dat deze negatieve effecten ook slecht begrepen zijn. Hetzelfde geldt hier ook: veel mensen hebben veel baat bij deze interventies, maar sommige hebben (tijdelijke) negatieve effecten.
Het is ook interessant om op te merken dat traditionele boeddhistische teksten de mogelijkheid van negatieve effecten erkennen bij het beoefenen van meditatie.
Daar worden ze soms “nyam” genoemd en zijn het voorbijgaande somatische effecten die zowel positief als negatief kunnen zijn. Het advies dat hier wordt gegeven is eveneens om een gekwalificeerde leraar te raadplegen.
Wat te doen als je negatieve effecten ervaart bij meditatie?
Het allereerste wat je moet doen is de hoeveelheid beoefening die je doet te verminderen.
Aangezien de waarschijnlijkheid van negatieve effecten toeneemt met meer meditatie, zal het verminderen van de hoeveelheid meditatietijd de negatieve effecten vrijwel onmiddellijk doen afnemen en meer waarschijnlijk doen verdwijnen.
Zodra het negatieve effect is verdwenen, kan je dan weer meer tijd besteden aan meditatie. Het kan zelfs nodig zijn om je praktijk een tijdje te stoppen. Gewoon om je lichaam en geest wat tijd te geven om te herstellen.
Als dit je probleem echter niet oplost, moet je echt een gekwalificeerde leraar raadplegen. En ook een psycholoog.
Er zijn mensen die helaas ernstige paniekaanvallen krijgen door lange perioden van meditatie.
Ik zou aanraden om op zoek te gaan naar een psycholoog die ervaring heeft met mindfulness omdat het moeilijk is om een probleem te behandelen dat je niet kent. Misschien proberen ze je uit je meditatie te praten, niet omdat het het beste voor je is, maar uit een gebrek aan begrip voor wat er werkelijk gebeurt.
Waarom treden deze negatieve effecten op bij het mediteren?
De traditionele opvatting is dat je dit ervaart omdat je aan het baggeren bent, en tegelijkertijd je onderbewustzijn aan het zuiveren bent.
Je brengt naar boven wat er al was. Meditatie brengt ze slechts een beetje eerder voort.
Het goede kant hiervan is dat de meditatie het probleem weliswaar veroorzaakt, maar het ook weer oplost. En ditmaal definitief. Dus doorgaan aan een lager tempo zal over het algemeen het probleem oplossen.
Twee niet exhaustieve lijsten met negatieve effecten die in meditatie kunnen worden ervaren
Hier zijn twee lijsten met mogelijke tijdelijke effecten van meditatie.
Lijst één: online onderzoek
De eerste lijst bevat alleen negatieve effecten, vooral omdat de onderzoekers daarnaar op zoek waren. De lijst is samengesteld op basis van een online enquete.
- Meer emotionele pijn en zelfkritiek
- Meer angst/ongerustheid/depressie
- Minder motivatie of oriëntatie in het leven
- Verveling
- Het gevoel dat de tijd die niet wordt besteed aan mediteren, verspild is.
- Meer kritiek op anderen
- Verhoogd bewustzijn van hun eigen negatieve eigenschappen
- Een gebrek aan interesse in anderen
- Verminderde interesse in de gesprekken van mensen
Lijst twee: boeddhistische meesters
De tweede is een lijst van nyam zoals beschreven door Alan Wallace in zijn boek “The attention revolution“. Dit is een boek met een boeddhistische achtergrond, maar Alan Wallace heeft ook natuurkunde gestudeerd en heeft een diploma in vergelijkende godsdienst. Hij begrijpt de westerse geest dus heel goed en schetst in dit boek de verschillende stappen van meditatieve kalmte. Ik beveel je dit boek van harte aan.
De items in deze lijst worden verondersteld allemaal tekenen van vooruitgang te zijn wanneer je veel meditatie doet. Wanneer ze veroorzaakt worden door aanhoudend lange beoefening, laten ze juist zien dat de beoefenaar de juiste richting opgaat. Dit zijn effecten die je zou kunnen tegenkomen wanneer je op een langere retraite gaat met vele uren meditatie per dag.
- De perceptie van alle verschijnselen als briljant gekleurde deeltjes
- Een scherpe pijn in je hart als gevolg van je gedachten.
- Ondraaglijke pijn van hoofd tot tenen
- Een onverklaarbaar gevoel van paranoia bij het ontmoeten van andere mensen
- Ondraaglijke ellende dat je denkt dat je hart zal barsten
- Diverse spraakstoornissen of ademhalingsaandoeningen
- Een gevoel van extase alsof een stormachtige lucht plots wolkenvrij is geworden
Ook ik ervaar af en toe de negatieve effecten van meditatie. Telkens als ik mijn beoefening begin te intensiveren, begin ik me ziek te voelen. Ik word echter niet echt ziek, het is allemaal psychosomatisch. Ik heb rillingen en een algemeen onbehagen. Vroeger loste ik dit op door de hoeveelheid meditatietijd te verminderen, maar nu ik het beter begrijp, ga ik gewoon door met mijn beoefening. Ik weet dat het snel voorbij zal gaan.
Hoe zit het met reguliere psychotherapie?
Dus hoe zit het met reguliere psychotherapie? Hebben ze ook negatieve effecten? Zijn mensen na de therapie slechter af dan voorheen?
Wel, het blijkt dat reguliere psychotherapie dezelfde problemen heeft als mindfulness en meditatie in het algemeen. Veel mensen hebben er wel baat bij, en sommige mensen zijn er erger aan toe na de therapie.
En de overeenkomsten houden hier niet op. Op beide gebieden heeft wetenschappelijk onderzoek de neiging zich meer te richten op de positieve effecten dan op de negatieve bijwerkingen. Daarom is er minder bekend over de mogelijke nadelen van deze interventies.
Als u meer wilt weten over de mogelijke bijwerkingen van phychotherapie, kunt u dit artikel of deze paper lezen.
Besluit
Ik hoop dat ik je ervan heb kunnen overtuigen dat je inderdaad negatieve effecten kunt ervaren tijdens de meditatie, maar ze van voorbijgaande aard zijn. De meesten van hen zijn zeer mild en van voorbijgaande aard.
Als je de beoefening wat verminderd, zal het probleem in de meeste gevallen snel verdwijnen.
